كاربرد ازن در فراورده هاي گوشتي

كارخانه هاي توليد فرآورده هاي گوشتي مانند ( كارخانه هاي توليد كالباس، سوسيس و … ) و بسته بندي گوشت بدليل پتانسيل بالاي آلودگي در محصول نهايي و همچنين حساسيت بالا در كيفيت محصول، نوع و كيفيت ضدعفوني نمودن محيط و محصول بسيار حائز اهميت است.

سطح قابل آلودگي در گوشت بالا است. سطح خارجي گوشت بمحض ذبح شدن شروع به نابودي مي كند و باكتري هاي معلق در محيط و هوا را به راحتي جذب مي نمايدو مورد حمله ميكروارگانيسم ها قرار مي گيرد.به محض چرخ شدن گوشت اين ميكروارگانيسم ها در تمام سطح داخلي و خارجي تكثير مي گردد.

در هنگام شستشوي گوشت با آب ازن دار سطح بيروني گوشت را ضدعفوني مي نمايد و ميكروارگانيسم ها را از بين مي برد.

چگونگي كنترل آلودگي ها در كارخانه هاي فرآوري گوشت توسط ازن ژنراتور

در ساختمان شركت هاي توليدي فرآورده هاي گوشتي بايد محل هايي كه امكان ايجاد بارآلودگي در آنها بيشتر است از جمله سرويس هاي بهداشتي و محل هاي جمع آوري پسماند و مزبله هاي غذايي را با فاصله از سالن توليد ساخته شود. مي توان از ازن ژنراتور با ظرفيت پايين در ورودي و خروجي هاي سرويس بهداشتي و محل جمع آوري پسماند استفاده نمود

شرايط ضدعفوني كارخانه فرآورده هاي گوشتي

• كليه سطوح، كف، ديواره ها و پنجره ها و سقف بايد ضدعفوني و شستشو گردد.
• كليه قسمت هاي قابل شستشو دستگاه ها و تجهيزات در تماس با مواد اوليه و مواد در حال فرآوري بايد تميز باشد.
• مواد شيميايي جهت شستشو ، ضدعفوني و گندزدايي بايد با قوانين ايمني، بهداشت و محيط زيست مطابقت داشته باشد و مورد تاييد باشد.
• كليه دستگاه ها و تجهيزات ضدعفوني پس از خاتمه كار جمع آوري شده و در محل مناسب و شرايط مناسب نگهداري شود.

موارد استفاده از دستگاه ازن ژنراتور در كارخانه هاي توليد فرآورده هاي گوشتي

1. ضدعفوني كردن آب مورد استفاده در كارخانه براي شستشوي سطوح و كف، ظروف و…
2. ضدعفوني كردن لاشه هاي گوشت قبل از استفاده
3. ضدعفوني كردن محيط كارخانه
4. ضد عفوني كردن و استريل كردن لباس پرسنل كاري

 گندزدايي آب و فاضلاب با ازن

ازن ژنراتور براي اولين بار در دهه ي نخست قرن بيستم براي گندزدايي منابع آب در فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. يكي از كاربردهاي متداول ازن ژنراتور از بين بردن عوامل ايجاد مزه، بو و رنگ است. اگرچه ازن ژنراتور در گذشته بيشتر به منظور گندزدايي آب مورد استفاده قرار مي گرفت، پيشرفت هاي اخير در توليد و فناوري ايجاد محلول آن، اين گندزدا را براي استفاده در گندزدايي فاضلاب از نظر اقتصادي قابل رقابت تر كرده است. از ازن ژنراتور همچنين مي توان در تصفيه فاضلاب به منظور مهار بو و در تصفيه ي پيشرفته فاضلاب به منظور حذف مواد آلي مقاوم ، به جاي فرآيند جذب سطحي كربن استفاده كرد.

ازن ژنراتور يك گاز ناپايدار است و هنگامي كه مولكول هاي اكسيژن به اكسيژن اتمي شكسته مي شود توليد مي گردد. ازن ژنراتور را مي توان از طريق الكتروليز، واكنش فتوشيميايي يا واكنش پرتو شيميايي و از طريق تخليه ي الكتريكي توليد كرد. روش تخليه ي الكتريكي به منظور توليد ازن ژنراتور در گندزدايي آب و فاضلاب به كار مي رود.
ازن ژنراتور در دماي اتاق يك گاز آبي رنگ با بويي زننده است. به دليل داشتن بو، مي توان پيش از ايجاد آسيب به سلامت فرد ازن ژنراتور را شناسايي كرد. پايداري آن در هوا بيش از پايداري آن در آب است اما در هر دو مورد در حد چند دقيقه خواهد بود.

يك سيستم گندزدايي ازن ژنراتور كامل، از اجزاء زير تشكيل شده است:
1. منبع برق
2. تاسيسات آماده سازي گاز ورودي
3. تاسيسات توليد ازن ژنراتور
4. تاسيسات تماس ازن ژنراتور با مايع مورد نظر براي گندزدايي
5. تاسيسات از بين بردن گازهاي خروجي

نياز اصلي به انرژي در مورد تبديل اكسيژن به ازن ژنراتور مي باشد. نيروي ديگري نيز براي آماده سازي گاز ورودي، تماس با ازن ژنراتور، از بين بردن ازن ژنراتور باقي مانده و مواردي نيز براي سيستم كنترل، تنظيم ابزار و پايش تاسيسات مورد نياز خواهد بود.

ازن ژنراتور را مي توان با استفاده از هوا، هواي غني شده با اكسيژن، يا اكسيژن با غلظت بالا توليد كرد. در صورتي كه از هوا براي توليد ازن ژنراتور استفاده شود، بايد پيش از وارد شدن آن به توليد كننده ي ازن ژنراتور، پردازش شده و رطوبت و ذرات آن جداسازي شود. در صورت استفاده از اكسيژن با خلوص بالا، مراحل پردازش هوا مورد نياز نخواهد بود.

از آن جايي كه ازن ژنراتور از نظر شيميايي ناپايدار است، پس از توليد به سرعت به اكسيژن تبديل مي شود و بايد در محل مصرف توليد گردد. امروزه كارآمدترين روش توليد ازن ژنراتور ، تخليه الكتريكي است.

غلظت ازن ژنراتور توليد شده از هوا يا اكسيژن خالص به اندازه اي كم است كه بازده تبديل آن به حالت مايع از اهميت اقتصادي بالايي برخوردار است. به اين منظور از محفظه هاي تماس عميق و پوشيده استفاده مي شود.

از آن جايي كه ازن ژنراتور گازي بسيار تحريك كننده و سمي است، گازهاي خروجي از محفظه ي تماس بايد به گونه اي پالايش شوند تا تمامي ازن ژنراتور باقي مانده حذف شود. محصول حاصل از تخريب ازن ژنراتور باقي مانده اكسيژن خالص است كه در صورت بازيابي مي تواند براي توليد ازن ژنراتور مورد استفاده قرار گيرد.

ازن ژنراتور يك اكسيدان بسيار فعال است و عموما تصور بر آن استكه قدرت باكتري كشي حاصل از ازن ژنراتور زني به دليل تخريب ديواره ي سلولي مي باشد. ازن ژنراتور يك ويروس كش قدرتمند بوده و تصور مي شود از كلر موثرتر است. ازن ژنراتور زني جامدات محلول بوجود نمي آورد و تحت تاثير يون آمونيوم يا PH جريان ورودي نمي باشد.

همانند كلر، تشكيل محصولات جانبي ناخواسته يكي از مشكلات مربوط به استفاده از ازن ژنراتور به عنوان يك گندزدا مي باشد.
يكي از مزاياي ازن ژنراتور عدم تشكيل DBP هاي كلردار همچون THMها و HAA ها مي باشد.

يكي ديگر از مزاياي مربوط به استفاده از ازن ژنراتور براي گندزدايي آن است كه غلظت اكسيژن محلول جريان خروجي به واسطه ي تجزيه ي ازن ژنراتور به اكسيژن پس از كاربرد تا نزديك به سطح اشباع افزايش مي يابد. اين افزايش اكسيژن ممكن است نياز به هوادهي مجدد پساب خروجي به منظور تامين معيارهاي مورد نياز اكسيژن محلول را مرتفع نمايد. علاوه بر اين، به دليل تجزيه ي سريع ازن ژنراتور، همانند كلر باقي مانده هيچ ماده ي شيميايي باقي مانده اي در جريان خروجي تصفيه شده وجود نخواهد داشت.
• گندزدايي موثر
• در غير فعال كردن بيشتر ويروس ها، هاگ ها، كيست ها از كلر موثرتر است.
• خاصيت ميكروب كشي آن تحت تاثير PH نمي باشد.
• نسبت به كلر زمان تماس كمتري دارد.
• سولفيدها را اكسيد مي نمايد.
• نيازمند فضاي كمتري مي باشد.
• موجب افزايش اكسيزن محلول مي شود.

• اثر بلند مدت ندارد.
• در دزهاي پاييني كه براي ارگانيسم هاي كليفرم مورد استفاده فرار مي گيرد در غيرفعال كردن برخي ويروس ها، هاگ ها، كيست ها كمتر موثر است.
• تشكيل DBP ها
• موجب اكسيد شدن آهن، منيزيم و ديگر تركيبات مي شود.( با مصرف گندزدا)
• انواع مختلفي از تركيبات آلي را اكسيد مي كند. .( با مصرف گندزدا)
• بسيار خورنده و سمي
• نيازمند انرزي بالا
• نسبتا گران قيمت نسبت به كلر

شركت مهندسين پالود صنعت نيكان آماده طراحي ،اجرا ، نصب و راه اندازي و تعميرات كليه سيستمهاي ازن ژنراتور ميباشد.
با كمال خرسندي آماده پاسخگويي به تمام سوالات شما در اين زمينه هستيم.

ازن نسبت به كلر و پرتو فرابنفش مزيت هايي دارد:

مثلا اينكه قادر است تركيبات مختل كننده ي متابوليسم و ساير آلاينده هاي جزيي مانند فرآورده هاي دارويي مراقبتي را حذف كند و باعث افزايش اكسيژن محلول در پساب شود.

از ميان سه فناوري تثبيت شده، ازن در تصفيه ي فاضلاب كمتر به كار رفته است . در نتيجه در برخي زمينه ها مانند بازدهي گندزدايي، اثر ازن بر پارامترهاي كيفي پساب و راهبري آن خلا اطلاعاتي وجود دارد.

• موثر بودن ازن در غيرفعال نمودن برخي از پاتوژن هاي خاص موجود در پساب ( مانند كيست تك ياخته و نماتودها )
• تاثير كيفيت پساب بر بازدهي گندزدايي وطراحي
• پارامترهاي مهم در غيرفعال نمودن پاتوژن ها و كنترل فرآيند ( غلظت ازن، زمان تماس و دز ازن منتقل شده)
• احتمال رشد مجدد پاتوژن ها بعد از ازناسيون
• مكانيسم واكنش و سرنوشت تركيبات واسطه و فرآورده هاي جانبي گندزدايي
• سميت نسبي تركيبات ناشي از ازناسيون فاضلاب

مزيت استفاده از ازن بجاي كلر

• صرفه جويي در هزينه ها
• حذف كاركرد كربن فعال
• حذف كاربرد پرمنگنات پتاسيم
• كاهش 29 درصد در مصرف كلر
• بهبود در انعقاد و ته نشيني با مصرف زاج
• بهبود در كيفيت آب صافي ها
• كاهش در مصرف آب شستشوي صافي ها

چه موادي با ازن سازگاري دارند؟

• سراميك
• شيشه
• استنلس استيل L316 و L304
• تفلون ETFE و PTFE
• گورتكس

چه موادي با ازن سازگاري ندارند؟

ازن باعث نابودي فولاد، مس ، لاستيك ، وكائوچو مي شود.

بهمين دليل بايد همه ي دستگاه هاي تزريق ازن و لوله هاي متعلق به دستگاه كه محل عبور ازن محلول است بايد از جنس فولاد ضد زنگ يا آلومينيوم باشد .

نيمه عمر ازن چقدر است؟

در شرايط استاندارد (در دماي 21 درجه سانتيگراد و فشار معادل يك بار) نيمه عمر ازن معادل 20 دقيقه مي باشد.

نيمه عمر ازن حل شده در

• در     pH  6           برابر 20 دقيقه
• در     pH  7            برابر 15 دقيقه
• در     pH  8            برابربا 5 دقيقه

مي باشد.

روش هاي تزريق ازن 

دستگاه ازن ژنراتور مي تواند به دو صورت تزريق شود :

• تزريق با ونتوري
• تزريق با ديفيوزر

كاربرد ازن در اكسيد كردن فلزات

ازن فلزات محلول را اكسيد مي كند كه به آساني با فيلتراسيون جدا شوند. مثلا آهن به شكل فروس در آب غير محلول است. ازن آب را به فريك هيدروكسيد تبديل مي كند كه بسيار نامحلول بوده و به وسيله فيلتراسيون قابل جداكردن است. ساير فلزات حساس به ازن عبارتند از: آرسنيك، كادميم، كرم، كبالت، مس، سرب، منگنز، نيكل، روي و ساير يون هاي فلزات سنگين و تركيبات آن.

ازن خيلي سريع عواملي چون منگنز، آهن، سولفيد هيدروژن، آمونياك، سيانيد، نيتريت، تانن ها، هيدروكربن هاي آروماتيك، بنزن، تولوئن، گزيلن، آلاينده هاي ارگانيك، بقاياي سوخت هاي ديزلي در آب، هيدروكربن هاي آليفاتيك، سولفيدها، تركيبات نيتروژنه، استون، دي اكسين ها، بوهاي متصاعد شده از سيستم هاي تصفيه فاضلاب، فنل، بقاياي مواد شوينده و آلاينده هاي هوا را اكسيد و به تركيبات كم ضرر و يا بي ضرر تبديل مي كند.

راهبري و نگهداري ازن ژنراتور

سيستم ازن ژنراتور نسبتا پيچيده است بنابراين بايستي به صورت مداوم راهبري شود.

• سيستم تامين گاز اكسيژن :
• ژنراتور ازن : ژنراتورهاي ازن و سيستم هاي تغليظ كننده ي گاز اكسيژن، انرژي زيادي مصرف مي كنند بنابراين بايستي انرژي مصرفي آنها با توجه به كارايي گندزدايي بهينه شود. از آنجا كه بيشتر كاركنان تصفيه خانه هاي فاضلاب با تجهيزات توليد ازن ژنراتور نا آشنا هستند بايستي با تامين كننده ي تجهيزات ازن ژنراتور قراردادي منعقد كرد تا در چند سال اول بهره برداري، روش راهبري و نگهداري سيستم را آموزش دهند و در شرايط اضطراري به كاركنان كمك نمايند. اتصالات و محيط پيرامون سيستم توليد ازن نبايد نشتي داشته باشند زيرا حتي يك نشتي كوچك ازن مي تواند مقدار غلظت ازن در هواي آزاد به صورت خطرناكي بالا ببرد. تجهيزات پايش اكسيژن و ازن در هواي آزاد را بايستي آزمايش نموده و براساس دستورالعمل توليد كننده، كاليبره نمود. متعلقات سيستم توليد ازن شامل كمپرسورهاي هوا، تجهيزات سرد كننده، تامين هوا، واشرهاي آب بند و تجهيزات برقي بايستي به طور منظم پايش شوند تا از كاركرد درست آن ها و با توجه به توصيه هاي توليد كننده مطمئن شد.
• واحد تامين انرژي ژنراتور ازن و ساير تجهيزات كمكي : واحد تامين برق ژنراتور ازن بايستي به صورت سالانه بازبيني و آزمايش شود. جريان سنج ها، سنسورهاي دما و فشار، آناليزورهاي گاز ازن و ازن محلول و ساير ابزار كنترلي بايستي به طور منظم بازبيني شوند تا از داده هاي آنها مطمئن شد و داده هاي درستي براي بهينه سازي راهبري سيستم به دست آورد.
• مخزن تماس ازن و سيستم تخريب گاز ازن خروجي : مخزن تماس ازن بايستي سالانه بازبيني شود تا از سلامت سازه و عملكرد درست اجزاي آن مطمئن شد. واشرها و تجهيزات در تماس با ازن بايد به طور سالانه بازديد و در صورت خرابي تعويض شوند.
• فرآيند پايش در خط و كنترل ازن توليدي: پارامترهاي كليدي كنترل فرآيند ازناسيون شامل اين موارد است: دوزاژ ازن، بازدهي انتقال، اختلاط، نيمه عمر ازن و زمان تماس در اكثر سيستم هاي ازن ( مثلا آنهايي كه از اكسيژن مايع براي توليد ازن استفاده مي كنند ). اهداف اصلي كنترل فرآيند و اتوماسيون، به حداقل رساندن انرژي و اكسيژن مصرفي است. مقدار توليد ازن را مي توان با تغيير انرژي ژنراتور تنظيم نمود. ساده ترين راه كنترل فرآيند، تنظيم دوزاژ ازن مصرفي بر روي يك مقدار ثابت است.
• سيستم تامين گاز اكسيژن : منابع اكسيژن با خلوص بالا، مايع سازي اكسيژن در محل، يا خالص كردن اكسيژن مولكولي در محل كه براي توليد ازن به كار مي رود، در اكثر تصفيه خانه ها تميز و خشك بوده و نقطه ي شبنم آن كمتر از -60 درجه سانتيگراد است. در عين حال اگر نقطه ي شبنم گاز اكسيژن بالا باشد، بايستي با دقت بيشتري ژنراتورهاي گاز ازن را نگهداري نمود زيرا گاز ازن با رطوبت موجود در هواي ورودي واكنش داده و بخارات خيلي خورنده اي حاوي اكسيدهاي نيتروژن از جمله اسيد نيتريك توليد مي كند. در تمام سيستم ها، فيلترهاي حذف ذرات بايستي به طور دوره اي تعويض شوند. دوره تعويض فيلترها به شرايط محل بستگي دارد اما فاصله ي زماني بازرسي فيلترها نبايد از سه ماه بيشتر باشد.

روش هاي تزريق ازن به آب

ازن در تماس دهنده به آب تزريق شده و در آن پخش مي شود. تماس دهنده مي تواند بصورت ستون بلند عمودي، مخزن دو بخشي، ستون بستر آكنده ي شيب دار، همزن ثابت يا يك همزن با سرعت بالا باشد. روش هاي تزريق ازن به آب شامل :

1. تزريق هواي غني از ازن به آب مي تواند تحت فشار مثبت توسط يك ديفيوزر صفحه اي متخلخل واقع در كف يا تحت فشار منفي
2. توسط انژكتور يا نازل ونتوري مانند انجام شود. حباب هاي ريز ازن و مخلوط هوا باعث انتقال جرم شده و اكسيداسيون و گندزدايي در حوضچه ي تماس رخ مي دهد.

وقتي ازن تحت فشار تزريق مي شود، بايد فشار آن به اندازه اي باشد كه بر فشار استاتيكي و افت فشار در ديفيوزرها و لوله ها غلبه كند. اگر تزريق تحت فشار منفي انجام مي شود، انژكتور بايد براي كشيدن ازن از ازن ژنراتور، ايجاد خلا نمايد. كارايي انتقال اكسيژن به غلظت ازن در گاز خوراك، فشار گاز خوراك در نقطه ي تزريق، اندازه ي حباب ازن، دماي آب، وضعيت راه بندها در حوضچه ي تماس و ظرفيت طراحي سيستم بستگي دارد.

در ابتدا ازن وارد شده به آب صرف برطرف كردن نياز ازن شده و سپس به صورت باقي مانده در آب پايدار مي شود. غلظت هاي معمول باقي مانده ي ازن بين 0/3-0/9 ميلي گرم در ليتر قرار دارد.

ميزان معمول تزريق ازن بسته به هدف از كاربرد آن ( يعني گندزدايي، كنترل طعم و بو، كنترل رنگ و كنترل پيش سازهاي THM ) بين 1 تا 5 ميلي گرم در ليتر متغير است.

بعلت اختلاط و وجود تلاطم در حوضچه ي تماس، تعيين زمان تماس مشكل است. چندين حوضچه ي تماس اختلاط كامل مي تواند به طور سري بهم متصل شده تا شرايط جريان پيستوني بهتر فراهم شود.

در يك سيستم دو بخشي، بخش اول حوضچه ممكن است دو سوم كل ازن را دريافت كرده تا نياز ازن تامين و ازن باقي مانده حداقل باشد. در بخش دوم، باقي مانده ي دوزاژ ازن براي دستيابي به مقدار باقيمانده ي مطلوب و پايدار به آب اضافه مي شود. بهترين راه تعيين دوزاژ ازن، انجام مطالعات پايلون است.

روش توليد ازن

ازن به دو روش مي تواند توليد شود:

• تابش UV
• تخليه كرونا

توليد ازن به روش UV همان روشي است كه ازن در اتمسفر بالايي توليد مي شود. تابش UV ( كمتر از 200nm ) بوسيله يك لامپ توليد شده و از ميان هواي خشك يا اكسيژن عبور داده مي شود. ازن در اثر واكنش هاي شيميايي توليد مي شود. غلظت ازن توليد شده به اين روش 0.25 درصد به مراتب كمتر از ازن توليد شده به روش تخليه كرونا است. اين روش فقط براي سيستم هاي كوچك مناسب بوده، هزينه ي سرمايه گذاري كمي لازم داشته و نگهداري آن نسبتا آسان است.

متداول ترين روش توليد ازن براي تصفيه خانه هاي آب، راكتور تخليه كرونا است. اين راكتور متشكل از دو الكترود قرار داده شده با فاضله از هم است. جريان با ولتاژ بالا در يك ماده ي دي الكتريك برقرار شده و گاز خوراك بين الكترودها جريان مي يابد. غلظت ازن از 1 تا 3/5 درصد وزني با خوراك هواي خشك و سرد تا 2 تا 7 درصد با خوراك اكسيژن متغير است.

مزاياي توليد ازن در محل

به دليل كوتاه بودن طول عمر ازن ژنراتور بايد اين گاز را در محل توليد كرد. از مزاياي توليد در محل اين است كه از مشكلاتي از قبيل حمل و نقل و يا نگهداري در انبار جلوگيري مي شود. از ديگر مزاياي اين گاز اين است كه وقتي در محل توليد مي گردد مي تواند از غلظتي برابر با 200000ppm برخوردار شود. هرگاه اين گاز در آب آزاد گردد، غلظت آن فقط به چند ppm تنزل مي يابد و پس از اينكه قسمتي از گاز آزاد شده در آب، در نهايت به سطح آب و به هواي آزاد مي رسد. به سختي مي توان غلظت آن را بيش از 0.1 ppm اندازه گيري نمود و پس از مدت كوتاهي اثري از ازن در آب باقي نمي ماند.

ازن براي اولين بار در دهه ي نخست قرن بيستم براي گندزدايي منابع آب در فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. كاربرد آن رفته رفته به چندين كشور اروپاي غربي و نهايتا به آمريكاي شمالي گسترش يافت. بيش از 1000 مورد تاسيسات گندزدايي با ازن در سراسر جهان وجود دارد كه تقريبا تمامي آن ها به منظور گندزدايي منابع آب مورد استفاده مي باشند. در حدود 200 مورد از تاسيسات در آمريكاي شمالي در حال بهره برداري است. يكي از كاربردهاي متداول دستگاه ازن ساز در تاسيسات از بين بردن عوامل ايجاد مزه، بو و رنگ است.

تاثير ازن بر روي ديواره باكتري ها، 51% بيشتر از كلر و از نظر زماني نيز 3100 برابر سريع تر از كلر عمل مي كند.

ازن قابليت كشتن و از بين بردن ميكروارگانيسم هاي مختلف شامل انواع باكتري ها، قارچ ها، ويروس ها، مخمرها و جلبك ها را دارد. ازن در برابر كيت هاي پرتوزدايي چون ژيارديا و كريپتوسپوريديوم نيز موثر بوده كه كلر فاقد اين خاصيت است.

مزاياي استفاده از ازن ژنراتور استخر

• ازن pH خنثي دارد و تاثير كمي بر عوامل متعادل كننده آب دارد.
• ازن يك ضدعفوني كننده بسيار انعطاف پذير است و بسته به موارد استعمال، كاربردهاي بسياري در ضدعفوني كردن هوا، آب، محيط ( ديوارها، كف زمين، سطوح )، لباس هاي كار، اجسام و لوازم مختلف و مواد را دارد.
• بر خلاف ضد عفوني كننده هاي معمول مانند: كلر، فرمالين و موادشيميايي ديگر، اكسيداسيون با ازن، هيچگونه مواد سمي يا مضري برجاي نمي گذارد.
• به سبب آنكه ازن از لحاظ سرعت ضدعفوني كنندگي قدرتي بيش از سه هزار برابر كلر را داراست و از آنجا كه پس از واكنش هيچ ماده آلاينده جديدي بر جاي نمي گذارد، بيشتر مورد توجه متخصصين قرار گرفته است. بايد توجه داشت كه تعدادي از تك ياخته ها و ويروس هاي مقاوم در برابر دوزهاي مورد استفاده كلر، كماكان در آب هاي تصفيه شده در تصفيه خانه هاي متعارف زنده مي مانند.
• اكسيژن فعال ( ازن ) قوي ترين و موثرترين از بين برنده و رفع كننده بوهاي نامطبوع مانند گازهاي شيميايي ( آروماتيك ها و … ) و بوهاي ناشي از حيوانات، كپك و قارچ، دود دخانيات و … است.
• ازن به نحو مطلوب و بسيار موثري انواع آلودگي هاي ميكروبي را از بين مي برد. ويژگي هايي نظير قابليت تجزيه تركيبات سمي شيميايي و نيز كشتن انواع ميكروارگانيزم ها، اعم از باكتري ها و ويروس ها، اكسيژن فعال را به مهمترين عامل پاك كننده و ضدعفوني كننده محيط تبديل كرده است.

قابليت اكسيد نمودن ازن از كلر بسيار بيشتر است

دلايل كافي نبون گندزدايي آب استخر با ازن ژنراتور

• ازن سريع با آلاينده ها واكنش نشان داده و تجزيه مي شود و مانند ساير آلاينده ها خاصيت ماندگاري يا پسماند ندارد.
• بوي ازن حتي در غلظت هاي پايين ( كمتر از 0/05ppm ) بسيار نامطبوع و زننده است.
• اگر چه نهادهاي بهداشتي تنفس 0/05ppm را ايمن و بي خطر دانسته اند اما تماس طولاني مدت با ازن سبب تحريك پوست و ايجاد خارش مي شود و ممكن است دستگاه تنفسي دچار آسيب شود، بنابراين ميزان غلظت ازن تزريقي بايد در حدي باشد كه آب قبل از ورود به استخر تمام ازن خود را از دست بدهد.

اما چرا اكثر استاندارها استفاده توام كلر و ازن را توصيه نموده اند؟

• ازن باعث از بين رفتن تركيبات مضر كلر مانند هالومتان ها و كلرآمين مي شود ، كه اين دو ماده عامل بروز سرطان در شناگران و ايجاد بو در هواي سوله مي باشند.
• ازن سبب حذف ميكروارگانيزم هاي بيماري زايي كه در برابر كلر مقاوم هستند، مانند آلودگي انگلي كه در استخر كودكان بسيار شايع است مي شود.
• ازن سبب انعقاد ذرات معلق در آب استخر شده و با چسبيدن اين ذرات به هم و در دام افتادن آنها در فيلتر، موجب شفافيت آب مي شود.
• استفاده از ازن سبب مي شود مصرف كلر به 20% مصرف اوليه خود برسد.

مزاياي توليد ازن در محل

به دليل كوتاه بودن طول عمر ازن بايد اين گاز را در محل توليد كرد. از مزاياي توليد در محل اين است كه از مشكلاتي از قبيل حمل و نقل و يا نگهداري در انبار جلوگيري مي شود. از ديگر مزاياي اين گاز اين است كه وقتي در محل توليد مي گردد مي تواند از غلظتي برابر با 200000ppm برخوردار شود. هرگاه اين گاز در آب آزاد گردد، غلظت آن فقط به چند ppm تنزل مي يابد و پس از اينكه قسمتي از گاز آزاد شده در آب، در نهايت به سطح آب و به هواي آزاد مي رسد. به سختي مي توان غلظت آن را بيش از 0.1 ppm اندازه گيري نمود و پس از مدت كوتاهي اثري از ازن در آب باقي نمي ماند.

ازن براي اولين بار در دهه ي نخست قرن بيستم براي گندزدايي منابع آب در فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. كاربرد آن رفته رفته به چندين كشور اروپاي غربي و نهايتا به آمريكاي شمالي گسترش يافت. بيش از 1000 مورد تاسيسات گندزدايي با ازن در سراسر جهان وجود دارد كه تقريبا تمامي آن ها به منظور گندزدايي منابع آب مورد استفاده مي باشند. در حدود 200 مورد از تاسيسات در آمريكاي شمالي در حال بهره برداري است. يكي از كاربردهاي متداول دستگاه ازن ساز در تاسيسات از بين بردن عوامل ايجاد مزه، بو و رنگ است.

تاثير ازن بر روي ديواره باكتري ها، 51% بيشتر از كلر و از نظر زماني نيز 3100 برابر سريع تر از كلر عمل مي كند.

ازن قابليت كشتن و از بين بردن ميكروارگانيسم هاي مختلف شامل انواع باكتري ها، قارچ ها، ويروس ها، مخمرها و جلبك ها را دارد. ازن در برابر كيت هاي پرتوزدايي چون ژيارديا و كريپتوسپوريديوم نيز موثر بوده كه كلر فاقد اين خاصيت است.